एक्सोप्लॅनेटमधून येत आहेत रेडिओ सिग्नल, एलियन करताहेत संपर्काचा प्रयत्न?

खगोलशास्त्रज्ञांना पृथ्वीच्या आकाराच्या खडकाळ एक्सोप्लॅनेटमधून रेडिओ सिग्नल सापडला आहे. हे सिग्नल सातत्याने येत आहेत. खगोलशास्त्रज्ञांनी तेथे जीवन असण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. कारण, या ग्रहाला राहण्यायोग्य बनवणारा सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे चुंबकीय क्षेत्र, ज्याचा संशोधक दावा करत आहेत.

या ग्रहाचे नाव YZ Ceti b आहे आणि तो पृथ्वीपासून सुमारे १२ प्रकाशवर्षे दूर एका छोट्या लाल ताऱ्याभोवती फिरत आहे. यूएस नॅशनल सायन्स फाउंडेशनच्या नॅशनल रेडिओ अॅस्ट्रॉनॉमी ऑब्झर्व्हेटरीचे प्रोग्राम डायरेक्टर जो पेसे म्हणतात की, दुसऱ्या सौरमालेतील संभाव्य ग्रहाचा शोध हे खडकाळ आणि पृथ्वीसारख्या एक्सोप्लॅनेटमध्ये चुंबकीय क्षेत्रे आहेत की नाही यावर अवलंबून आहे. ते म्हणाले की या संशोधनातून असे दिसून आले आहे की या खडकाळ एक्सोप्लॅनेटमध्ये केवळ चुंबकीय क्षेत्र असण्याचीच शक्यता नाही, तर आणखी बरेच काही शोधले जाऊ शकते.

मॅग्नेटिक फिल्ड हे असे क्षेत्र आहे जो कुठल्याही ग्रहाचे वातावरण शक्तिशाली स्टेलर वाऱ्यांमुळे खराब होऊ देत नाही. उदाहरणार्थ, कधीकाळी मंगळ ग्रहाचं वातावरण असायचे. तो एक उष्ण ग्रह होता. परंतु त्याचे चुंबकीय क्षेत्र गमावल्यानंतर त्याचे वातावरण हळूहळू नष्ट झाले. आपल्या सौरमालेतील गुरू, शनि, युरेनस आणि नेपच्यूनमध्ये अजूनही चुंबकीय क्षेत्र आहेत. याआधी देखील खगोलशास्त्रज्ञांना अशा एक्सोप्लॅनेटचे पुरावे सापडले आहेत ज्यांचे स्वतःचे चुंबकीय क्षेत्र होते.

परंतु, आपल्या सूर्यमालेबाहेरील लहान, खडकाळ ग्रहांवर याआधी आपल्याला चुंबकीय क्षेत्र आढळले नाही. पण, या एक्सप्लॅनेटमधून सतत येणाऱ्या रेडिओ सिग्नलवरून काही क्लू मिळू शकतात. टीमचा असा विश्वास आहे की या सिग्नलचा अर्थ असा आहे की ग्रहाचे चुंबकीय क्षेत्र YZ Ceti या ताऱ्याशी संवाद साधत आहे, ज्याभोवती हा ग्रह फिरत आहे.

पण, YZ Ceti b चे चुंबकीय क्षेत्र असले तरी तेथे जीवसृष्टी असण्याची शक्यता नाही. खरं तर, एक्सोप्लॅनेट YZ Ceti च्या इतका जवळ आहे, की त्याची कक्षा फक्त दोन दिवस आहे. आपल्या सूर्याच्या सर्वात जवळ असलेला बुध ग्रह सूर्याभोवती प्रदक्षिणा घालण्यासाठी ८८ दिवस घेतो. पण, हा ग्रह त्याच्या सूर्याभोवती फिरायला फक्त २ दिवस घेतो.

हा सिग्नल न्यू मेक्सिकोमध्ये कार्ल जी यांनी प्राप्त केला आहे. जान्स्की व्हेरी लार्ज अॅरेला हे सिग्नल मिळाले होते आणि याची ओळख पेनसिल्व्हेनियामधील बकनेल युनिव्हर्सिटीचे खगोलशास्त्रज्ञ जॅकी विलाडसेन यांनी डेटा पाहून केला होता. विलाडसन म्हणतात की आम्ही सुरुवातीचा स्फोट पाहिला आणि तो सुंदर दिसत होता. पुन्हा एकदा बघितले तर ते इशारे देत आहे असे वाटले.

सिग्नल का येत आहेत यावर, विलाडसन म्हणतात की येथे शक्तिशाली रेडिओ लहरी निर्माण होत आहेत. कारण, ग्रहाचे चुंबकीय क्षेत्र त्याच्या ताऱ्यातून बाहेर पडणाऱ्या प्लाझ्माला ओलांडत आहे. या कारणास्तव YZ Ceti b ची कक्षा लहान असूनही तिथे चुंबकीय क्षेत्र आहे. तो आपल्या ताऱ्याशी इतका इंटरॅक्ट साधतो की त्याच्या रेडिओ लहरी पृथ्वीवरूनही पकडल्या गेल्या आहेत.

रेडिओ लहरींच्या सामर्थ्यावर आधारित, संशोधक चुंबकीय क्षेत्र दर्शवण्यात यशस्वी ठरले.परंतु त्यांचे म्हणणे आहे की जर याची पुष्टी झाली तर, सिग्नल पाठवणारा हा पहिला खडकाळ, पृथ्वीच्या आकाराचा एक्सोप्लॅनेट असेल.